Richten, inrichten en verrichten
Iedere organisatie wil verbeteren. Betere resultaten, verduurzamen, hogere kwaliteit, lagere kosten. Maar verbeteren zonder structuur is als een schip zonder kompas. Daarom is het model van richten, inrichten en verrichten zo krachtig.
Het biedt houvast om strategie om te zetten in actie, en actie weer te verbinden met strategie. Bovendien werkt het ook lekker in gesprek: de alliteratie zorgt voor herkenbaarheid en blijft goed hangen.
Richten. Waar willen we naartoe?
Richten gaat over koers bepalen. Wat is de ambitie van de organisatie?
In veel organisaties ontbreekt het niet aan ideeën, maar aan richting. Teams werken keihard, maar versnipperd. Richten betekent:
- Een scherp en gedeeld en inspirerend toekomstbeeld van waar de organisatie naartoe wil
- Strategische doelen die richting geven aan keuzes
- Leiderschap dat de richting actief uitdraagt, focus bewaakt en zorgt voor duidelijke spelregels en ruimte waarbinnen teams eigenaarschap kunnen nemen
Richting werkt als een magneet. Het trekt mensen aan, en het voorkomt afleiding. Zonder heldere richting geen zinvolle verbetering. Een sterke richting raakt vaak aan het ‘waarom’ van de organisatie, het bestaansrecht. Kortom: vind je waarom?

Inrichten. Hoe gaan we het organiseren?
Als de richting helder is, volgt de vraag: hoe vertalen we die koers naar de praktijk, zodat mensen en middelen optimaal bijdragen aan het realiseren ervan??
Inrichten betekent het ontwerpen van de organisatie om de strategie te ondersteunen. Denk aan:
- Sluit de manier waarop processen, teams en structuren zijn georganiseerd aan bij de koers van de organisatie?
- Heldere rollen, verantwoordelijkheden en beslisruimte
- Zijn medewerkers toegerust voor de manier van werken?
- Welke gedragingen zijn wenselijk, en hoe worden die ontwikkeld?
Een veelgemaakte fout? Denken dat ‘richten’ voldoende is. Maar zonder inrichting blijven ambities slechts mooie woorden op papier. Het is in deze fase dat abstract beleid vertaald wordt naar zichtbare werkwijzen, processen en verantwoordelijkheden op de werkvloer. Dit is vaak niet enkel een technische exercitie, maar vooral een verandertraject. Het vraagt leiders en teams om anders te denken én te handelen
Verrichten. Hoe zorgen we dat het ook gebeurt?
Verrichten is de dagelijkse praktijk. Het gaat hier om gedrag, routines en discipline. Doen wat is afgesproken. Leren van afwijkingen. Verbeteren op basis van feiten.
Dit is waar Operational Excellence tot leven komt:
- Duidelijke prestatieverwachtingen op elk niveau
- Prestatiedialogen om prestaties te bespreken, bij te sturen en te verbeteren
- Overleggen die gaan over feiten, doelen en acties
- Teams die zichtbaar eigenaarschap kunnen nemen
- Werkstandaarden die zorgen voor consistentie en als basis dienen voor verbetering
- Standaard werkwijzen voor leiderschap (leader standard work) die zorgen voor zichtbaarheid, regelmaat en voorbeeldgedrag op de werkvloer
Verrichten is ook: erkennen dat perfectie niet bestaat, maar dat je er wél dagelijks naar kunt streven. Met kleine verbeteringen. Door eigenaarschap bij teams te leggen. Door scherp te blijven op de uitvoering.
De kracht zit in de samenhang
Het mooie van richten, inrichten, verrichten? Het zijn geen losse stappen, maar een samenhangend geheel.
- De richting bepaalt hoe je inricht.
- De inrichting bepaalt wat verricht kan worden.
- De verrichting geeft feedback op de richting.
Organisaties die dit model serieus nemen, werken gerichter, reageren sneller op veranderingen en boeken zichtbaar betere resultaten. Niet omdat ze harder werken. Maar omdat ze slimmer organiseren en diverse methodes kunnen je hier verder mee helpen.
Klaar om te verbeteren?
Vraag jezelf af:
- Is onze koers helder genoeg?
- Hebben we de organisatie ingericht om die koers te realiseren?
- Zien we op de werkvloer ook echt dat het werkt?
Pas als je op alle drie volmondig ‘ja’ kunt zeggen, kun je spreken van een organisatie die op weg is haar ambities te verwezenlijken.